Κανόνες Συμπεριφοράς

Τι οφείλουμε να πράξουμε και τι να αποφύγουμε

Ένας συγγενής, φίλος ή γνωστός απεβίωσε. Ίσως το διαβάσατε στην εφημερίδα, το ακούσατε από άλλους ή λάβατε μία επιστολή. Και τώρα;
Πάρτε τον χρόνο σας, οργανώστε τις σκέψεις και τα συναισθήματα και αφήστε την θλίψη σας να εκδηλωθεί. Μην καταπιέζετε αυτό που νιώθετε.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ανταποκριθείτε στα άσχημα νέα και να εκφράσετε την θλίψη σας. Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου είναι για τους συγγενείς ένα σκληρό πλήγμα και όσο κι αν είναι δύσκολο για κάποιους από εσάς, θεωρείται ανακουφιστικό για τους πενθούντες, οι οικείοι και οι φίλοι να συμμερίζονται τον πόνο και τα συναισθήματά τους. Είναι πραγματικά αδιανόητο να μην ανταποκριθείτε στην είδηση του θανάτου, αλλά ακόμη και αν τούτο δεν αντιτίθεται στην συνείδησή σας, η απουσία στα δεν θα βοηθούσε τους πενθούντες και θα έδινε την εντύπωση της έλλειψης ευαισθησίας από την πλευρά σας.

Ποιοι είναι οι κανόνες συμπεριφοράς που οφείλουμε να τηρούμε στη διάρκεια της νεκρώσιμης τελετής; Τι οφείλουμε να πράξουμε και τι να αποφύγουμε:
Θα προσπαθήσουμε να μοιραστούμε μαζί σας την πλέον των 50 ετών εμπειρία μας και να απαντήσουμε σε ερωτήσεις που πιθανά θέτετε στον εαυτό σας.

Πώς εκφράζω σωστά τα συλλυπητήρια μου;

Μία γενική απάντηση δεν υπάρχει.

Εάν ήσασταν ένας κοντινός φίλος ή συγγενής του αποβιώσαντος, καλό θα ήταν να επισκεφθείτε προσωπικά την οικογένεια και τους συγγενείς του εκλιπόντος και να προσφέρετε την βοήθειά σας.

Εάν ήσασταν συνάδελφος και δεν γνωρίζετε τους πενθούντες, περιοριστείτε ίσως στο να είστε παρόντες κατά τη διάρκεια της επικήδειας τελετής.

Η αντίδρασή σας είναι άμεσα συνδεδεμένη με την προσωπικότητά σας.και εξαρτάται κυρίως από την σχέση σας με τον νεκρό και τους οικείους του.

Ο θάνατος ενός γνωστού ή αγαπημένου προσώπου είναι μια ακραία κατάσταση, κατά την οποία γεννιούνται μέσα σας ασυνήθιστα ερωτήματα. Είστε, έως ένα σημείο, αναγκασμένοι να επικοινωνήσετε με ανθρώπους που βιώνουν την οδύνη της απώλειας ενός αγαπημένου προσώπου με τρόπο ιδιαίτερο και διαφορετικό από αυτόν της καθημερινής επαφής.

Πώς να χαιρετήσω κάποιον, που μόλις έχασε ένα αγαπημένο του πρόσωπο;

Πώς διατυπώνω καλύτερα τον δικό μου πόνο και τα δικά μου συναισθήματα σε σχέση μ’ αυτή την απώλεια;

Πώς να φερθώ; Να μιλήσω δυνατά, επιτρέπεται να γελάσω;

Δεν υπάρχουν δεσμευτικές απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, ωστόσο υπάρχουν κάποιοι κανόνες, που θα μπορούσαν να σας βοηθήσουν:

Να αποφεύγετε τυπικές φράσεις. Μην επιβαρύνετε τους πενθούντες με κενά λόγια, όπως για παράδειγμα «θα ξαναγίνουν όλα καλά». Εάν δεν μπορείτε να σκεφτείτε κάτι που αρμόζει στην περίπτωση , τότε καλύτερα να σωπάσετε. Μια ματιά, μια χειραψία ή μια αγκαλιά συχνά λέει πολλά περισσότερα από τις λέξεις.

Εάν γράψετε μία συλλυπητήρια επιστολή, χρησιμοποιείστε απλό λευκό χαρτί και έναν απλό φάκελο. Γράψτε την επιστολή χειρόγραφα.

Συντάξτε την συλλυπητήρια επιστολή αμέσως μετά την ενημέρωση σας για τον θάνατο.

Μην χρησιμοποιήσετε προτυπωμένες κάρτες αλλά ούτε και υποδείγματα συλλυπητήριων επιστολών. Εκφράστε αυτό που νιώθετε προσωπικά για τον θάνατο του ανθρώπου.

Πριν πείτε κάτι, λάβετε υπόψη την εύθραυστη ψυχολογική κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι πενθούντες, τα συναισθήματά τους και την ιδιαίτερη κατάσταση που βιώνουν. Σκεφτείτε τι και πώς θέλετε να πείτε κάτι και αποφασίστε τι είναι καλύτερο με γνώμονα τη στιγμή.

Μην επιχειρήσετε να σχετικοποιήσετε το συμβάν, αλλά βοηθήστε τους πενθούντες προσφέροντάς τους την προσωπική σας παρηγοριά.

Μην αναφερθείτε σε ιδιωτικά και προσωπικά γεγονότα, τα οποία δεν συνδέονται με την θανούσα/τον θανόντα.

Να εκφράσετε τα συλλυπητήρια σας κατά προτίμηση ατομικά, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για στενούς συγγενείς ή γνωστούς.

Επικήδεια τελετή / Ταφή

Εάν έχετε την δυνατότητα να εμφανιστείτε στην κηδεία, κάντε το. Θεωρείται ως ο καλύτερος τρόπος για να εκφράσετε την συμπαράστασή σας, να δείξετε σεβασμό για τον αποβιώσαντα και συμπόνια στους πενθούντες.

Κάντε ένα χρονοδιάγραμμα και προσπαθήστε να είστε εκεί νωρίτερα, ίσως 10 έως 15 λεπτά νωρίτερα. Δεν πρέπει να αργήσετε.

Απενεργοποιήστε έγκαιρα το κινητό σας τηλέφωνο, στην ιδανική περίπτωση μην το πάρετε καθόλου μαζί σας ή αφήστε το στο αυτοκίνητο.

Κατά την διάρκεια της επικήδειας τελετής, της πορείας προς τον τάφο και της ταφής μην συζητάτε με τους άλλους επισκέπτες της κηδείας, Στο τέλος της τελετής υπάρχει αρκετός χρόνος για συζητήσεις.

Επιλέξτε σκούρη ενδυμασία, στην ιδανική περίπτωση ένα σκούρο κοστούμι με λευκό πουκάμισο και μαύρη γραβάτα. Τα είδη πιλοποιίας είναι για τους άντρες ταμπού, οι γυναίκες μπορούν να φορούν ένα διακριτικό καπέλο. Δεν είναι αναγκαίο τα παιδιά να είναι ντυμένα στα μαύρα, αλλά και εδώ είναι επιθυμητά τα μουντά χρώματα.

Να έχετε επίγνωση του γεγονότος, ότι η ταφή είναι η τελευταία κοινή στιγμή των επιζώντων με τον αποβιώσαντα, η θλίψη και ο πόνος τους αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα είναι ιδιαίτερα έντονοι και οι ίδιοι συναισθηματικά φορτισμένοι. Κατά συνέπεια, φροντίστε να αυτοσυγκρατηθείτε και να αποφύγετε τις συλλυπητήριες εκφράσεις, τα λόγια παρηγοριάς και τις αγκαλιές.

Για ένα ενδεχόμενο γεύμα ή καφέ μετά την κηδεία θα γίνει ρητά ξεχωριστή πρόσκληση. Αυτό σημαίνει ότι εάν δεν σας δοθεί αυτή η πρόσκληση, δεν θα πρέπει να παραβρεθείτε. Μία τέτοια συνάντηση πραγματοποιείται για να γίνει η μετάβαση από το πένθος στην ομαλότητα, από το θάνατο στη ζωή. Εδώ έχετε την ευκαιρία να μοιραστείτε με τους άλλους επισκέπτες τις καλές σας αναμνήσεις σχετικά με το νεκρό, να κλάψετε και να γελάσετε όλοι μαζί.

Ενδυμασία κηδείας: Ο θρήνος δεν γίνεται πλέον μόνο στα μαύρα

Μαύρο είναι το πιο κλασικό και πιθανώς ακόμα το πιο συνηθισμένο χρώμα που επιλέγει κανείς για την ενδυμασία του σε μία κηδεία. Ανήκει σύμφωνα με τους κανόνες δεοντολογίας για το πένθος στους «κανόνες καλής συμπεριφοράς» και δείχνει σεβασμό στον αποβιώσαντα / στην αποβιώσασα και στο πένθος των οικείων. Όμως πιο σημαντικές από το χρώμα είναι όλο και περισσότερο οι επιθυμίες του αποβιώσαντος / της αποβιώσασας καθώς και η επιλογή της δικής του ενδυμασίας.

Το χρώμα δεν είναι απαραίτητα το πιο σημαντικό στοιχείο σύμφωνα με το οποίο θα πρέπει κανείς να επιλέξει την κατάλληλη ενδυμασία για μια επικήδεια τελετή. Πολύ πιο σημαντικό είναι ότι δεν μπορεί να δει κανείς το θλιβερό αυτό γεγονός, ως χώρο αυτοπροβολής. Όσο και αν ακούγεται παράξενο, για κάποιους παρευρισκόμενους η ματαιοδοξία τους είναι σημαντικότερη από την θλίψη που διακατέχει τους πενθούντες και η ανάγκη τους για αυτοπροβολή είναι μεγαλύτερη από την ανάγκη ή την επιθυμία τους να είναι παρόντες για να αποτίσουν φόρο τιμής στο νεκρό και να εκφράσουν την συμπόνια τους στα μέλη της οικογένειας.

Οι γυναίκες θα πρέπει, συνεπώς, σε κάθε περίπτωση να αποφύγουν να φορέσουν βαθύ ντεκολτέ και κοντές φούστες ή φορέματα. Επίσης δεν είναι κατάλληλα σε αυτές τις περιπτώσεις ρούχα με γυαλιστερά διακοσμητικά, με στρας ή πούλιες και διακοσμητικά καρφιά σε ρούχα ανδρών.

Οι άνδρες θα πρέπει εκείνη την ημέρα ακόμη και αν κάνει ζέστη να προτιμήσουν να φορέσουν μακριά παντελόνια και μακρυμάνικα πουκάμισα.

Και οι άνδρες και οι γυναίκες που, πιθανόν, φοράνε κάλυμμα κεφαλής/καπέλο θα πρέπει να απομακρύνουν το κάλυμμα από το κεφάλι τους κατά τη διάρκεια της κηδείας. Αυτό ισχύει χωρίς εξαίρεση για όλους τους παρευρισκόμενους σε μια κηδεία, Ακόμη και η επιλογή του κοσμήματος θα πρέπει να γίνεται με προσοχή και αυτοσυγκράτηση.

Επιθυμίες του αποβιώσαντος / της αποβιώσασας και των μελών της οικογενείας

Ακόμη πιο σημαντικό από τις δικές σας επιθυμίες σχετικά με την επιλογή της ενδυμασίας και των λουλουδιών είναι οι επιθυμίες του αποβιώσαντος / της αποβιώσασας, που μπορεί να εξέφρασε όσο ζούσε. Εάν δεν έχει γίνει αυτό, μπορείτε να βρείτε συχνά στην πρόσκληση κηδείας κάποια ένδειξη για την επιλογή του χρώματος και της ενδυμασίας. Έτσι, μερικές φορές στην πρόσκληση κηδείας υπάρχει η παράκληση όλοι οι προσκεκλημένοι στην κηδεία να προσέλθουν με λευκή ή με την καθημερινή τους ενδυμασία. Εφόσον υπάρχει κάποια επιθυμία θα πρέπει οι παρευρισκόμενοι στην κηδεία να τη σεβαστούν και να την ικανοποιήσουν.

Στολή ως ενδυμασία πένθους

Εάν ο αποβιώσας / η αποβιώσασα εργάστηκε στη διάρκεια της ζωής του / της ως πυροσβέστης ή αστυνομικός, στο στρατό ή το πολεμικό ναυτικό, συμβαίνει μερικές φορές η τελετή να διεξάγεται με αυτή τη στολή ως ενδυμασία πένθους. Επιπλέον, σε περιπτώσεις που ο εκλιπών είχε την ιδιότητα μέλους ενός συλλόγου δεν είναι σπάνιο το γεγονός, να εμφανίζονται στην κηδεία τα μέλη του συλλόγου με τη στολή του συλλόγου. Φυσικά σε μία τέτοια περίπτωση και εφόσον ο αποβιώσας/η αποβιώσασα ή κάποιο στενό μέλος της οικογένειας δεν το επιθυμούν ρητά, η επιλογή της ενδυμασίας θα πρέπει να συζητηθεί με τους πλησιέστερους συγγενείς.

Πένθιμη ενδυμασία και για παιδιά;

Μωρά και μικρά παιδιά δεν αναμένεται να εμφανιστούν με ομοιόμορφο μαύρο χρώμα ή σε άλλα σκούρα χρώματα. Ωστόσο τα μουντά χρώματα είναι πάντα καταλληλότερα από τα πολύχρωμα σχέδια και τα μπλουζάκια με χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων.

Εφόσον τα παιδιά δεν είναι πλέον πολύ μικρής ηλικίας και λαμβάνουν για πρώτη φορά μέρος σε μία κηδεία, θα πρέπει να ενημερωθούν για το τι περίπου θα συμβεί στην τελετή και να καθοδηγηθούν σχετικά με τον σωστό τρόπο συμπεριφοράς που αρμόζει στην περίπτωση. Κάθε παιδί είναι φυσικά διαφορετικό και κανένα παιδί δεν γνωρίζει πως να αντιμετωπίσει συναισθηματικά μια τέτοια, πρωτόγνωρη γι΄ αυτό, κατάσταση.

Το γέλιο δίνει παρηγοριά

Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αισθάνεστε άβολα ως γονιός αν το μωρό σας κλαίει, ούτε οφείλουν τα παιδιά σας να έχουν καλή διάθεση. Ακριβώς μετά την ταφή και κατά την συνήθη συνάντηση που ακολουθεί για καφέ και γλυκό η ατμόσφαιρα γίνεται καλύτερη, όταν αντηχούν παιδικά γέλια. Ιδίως για τους ηλικιωμένους πενθούντες, ο ήχος ενός παιδικού γέλιου δεν αποτελεί αγκάθι στην καρδιά τους, αντιθέτως είναι ένας ευπρόσδεκτος λόγος να γελάσουν οι ίδιοι, να αγκαλιάσουν την νεότερη γενιά και να αισθανθούν πάλι λίγη χαρά. Άλλωστε ποιος μπορεί να μη χαμογελάσει στη θέα ενός παιδιού που γελάει:

Τα παιδιά παρεμβαίνουν πάντα ως φύλακες άγγελοι στην περίπτωση ανάγκης. Μέσα από τη ζωντάνια, την αγνότητα και την αθωότητα τους δίνουν μια ανάσα αισιοδοξίας θυμίζοντας σε όλους ότι παρόλο που ο πόνος τη στιγμή του αποχαιρετισμού μοιάζει αφόρητος, η ζωή συνεχίζεται και πάντα θα καθρεφτίζεται στο χαμόγελο ενός παιδιού.